Tekenen als beeldende vorm

Tekenen is vooral een vorm van beeldende kunst waarbij een kunstenaar tekengereedschap gebruikt om op papier of een ander tweedimensionaal oppervlak een afbeelding te maken. Tekenmaterialen zijn grafietpotloden, pen en inkt, verschillende soorten verven, penselen, potloden, kleurpotloden, houtslook, krijt, pastelkrijt, gummen, stiften, stylussen (pennen) en metalen stiften (zoals zilverstift). Digitaal tekenen is tekenen met grafische software op een computer. 

Een gewoon tekeninstrument laat een kleine hoeveelheid materiaal los op een oppervlak en laat een zichtbare punt of streep achter. Je tekent meestal op papier, hoewel ook andere materialen zijn gebruikt, zoals karton, hout, plastic, leer, canvas. Tijdelijke tekeningen kunnen gemaakt worden op een schoolbord of whiteboard. Tekenen is in de hele menselijke geschiedenis een populaire manier geweest om zich uit te drukken. Het is een van de eenvoudigste en meest efficiënte manieren om ideeën over te brengen. Door de ruime beschikbaarheid van tekeninstrumenten is tekenen een van de meest voorkomende artistieke activiteiten.

Toen de fotografie nog niet bestond, was tekenen dé manier om aan te geven hoe de situatie was. Schilders als Rembrandt van Rijn tekende buiten een landschap met pen en papier en werkte dat in zijn atelier uit in een schilderij. Op sommige schilderijen uit zijn tijd zijn situaties nog wel herkenbaar, maar het klopte lang niet altijd met de werkelijkheid. De door Rembrandt gemaakte gezichten op zijn schilderijen zijn soms haast fotografisch, maar er waren schilders en tekenaars die lelijke plekjes in het gezicht wegwerkte.

De modernere tekeningen zijn vaak vrijer en kunnen de fantasie uitbeelden.

Een tekening maken

Zo lang als er mensen bestaan tekenen we. Het begon als grottekeningen die nog steeds bestaan. Heel langzaamaan is het uitgegroeid tot kunst en een hobby voor veel mensen. Zodra kinderen een pen of potlood kunnen vasthouden kleuren en krassen ze. Later kunnen ze meer vormen tekenen als cirkels, vierkantjes en hartjes en ontstaan de eerste mensfiguren (‘koppoters’). Weer later kunnen ze hele tekeningen maken met huizen, banken, mensen, planten en dieren.

Wat je vaak ziet is dat men als kind veel bezig is met tekenen maar dat de mens, als hij of zij ouder is geworden, niet zo actief meer bezig is met tekenen. Vaak speelt ook mee dat men streng over zichzelf is en het idee geeft dat je niet goed (genoeg) meer kan tekenen. Dit is eigenlijk heel jammer. Want tekenen is heel erg leuk. Je kunt je gevoel aan anderen laten zien of/en je eigen wereld op papier neerzetten.

Uitgewerkte tekening

Het tekenmateriaal en de ondergrond waarop getekend wordt is medebepalend voor het eindresultaat. Inkten geven harde lijnen en zacht potlood en krijt kun je iets uitvegen waardoor je vage lijnen krijgt. Dit heeft effect op de manier waarmee je bijvoorbeeld een schaduw wilt aangeven. Met harde lijnen zul je moeten arceren (veel lijntjes naast elkaar, net als bij inkleuren). Bij zachte materialen kun je overgangstinten maken, door met je vinger of een gum te wrijven. Met inkten kun je eventueel water toevoegen en het met een penseel uitstrijken, maar dan wordt het meer schilderen. Potloden zijn in verschillende hardheden verkrijgbaar. H6 is héél hard en B6 héél zacht. HB zit er precies tussenin en is een standaard potlood. Het nummer staat op het potlood aangegeven.

Straattekenen

Een bijzondere vorm van tekenen is het met krijt een afbeelding maken op straat. Er worden vaak perspectief trucjes uitgehaald waardoor het lijkt alsof je in de tekening kunt stappen.

Tekenles

Er zijn tal van sites waar je tekenlessen kunt volgen, ook op YouTube. Een handig zoekwoord hierbij is tutorial tekenen. Verder worden er in buurthuizen en plaatselijke ateliers tekenlessen gegeven.

Handtekening

Een handtekening (ook: ondertekening, autogram, signatuur of informeel poot of krabbel) is een met de hand geschreven naam die iemand schrijft onderaan een brief of document. Een korte handtekening heet paraaf. En soms is dat wel genoeg. Met een handtekening wordt iemands identiteit getoond. De handtekening zegt als het ware; “Hier ben ik, en hier ben ik het mee eens”.

Schilderen